W różnych krajach czytałam dzieciom różne książki. Z przeróżnymi reakcjami spotykałam się podczas czytania. Obserwowałam cierpliwość i zainteresowanie, wyciągałam wnioski po skończeniu każdej nowej historii, zapamiętywałam najbardziej interesujące dzieci wątki. Zawsze z uśmiechem na twarzy i rozbawieniem odpowiadałam na zadawane pytania, pękałam ze śmiechu słuchając przeróżnych komentarzy i konkluzji (wielokrotnie abstrakcyjnych i szalenie kreatywnych). Z zachwytem obserwowałam rozwój, ogromną ciekawość, chęć przeżycia kolejnej przygody i poznania nowych charakterów. Bez względu na wiek małych czytelników, kraj, kulturę – zawsze widziałam, że DZIECI LUBIĄ KSIĄŻKI. 

Dopiero gdy zaczęłam czytać opowiadanka dzieciom, dostrzegłam jak ważne są dla nich historie i rysunki. Zrozumiałam ciekawość z jaką najmłodsi odkrywają świat, zachowania, sytuacje. Po kilku latach współpracy z małymi czytelnikami w różnym wieku odkryłam jak bardzo przeżywają oni poszczególne wydarzenia, interpretują fakty i obrazki. Nauczyłam się oceniać wartościowość książeczek przez pryzmat kategorii wiekowych dzieci oraz ich zainteresowań. Zauważyłam momenty „przełomowe” dla biblioteczki domowej – czas, w którym dzieci gotowe były na dłuższe historie oraz szczegółowe obrazki.

W mojej karierze przeprowadziłam jedną, bardzo poważną „rewolucję” na półce 18 miesięcznego chłopca, który znudzony był prostymi, tekturowymi opowiadankami. Zrozumiałam, że chcąc wybrać odpowiednią książkę dla dziecka  należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

1. Wybór odpowiedniej do wieku lektury

 a) niemowlak

Każdy rodzic rozumie, że najlepszym wyborem dla maluszków – niemowlaków jest zakup miękkich książeczek. Ich wybór na rynku jest szalenie duży. Trudno jest mi wskazać konkretne, rekomendowane propozycje, ponieważ aktualnie jest w czym wybierać! Uważam, że przyjemnością jest wyjście do sklepu i zakupienie pierwszych książek do domowej biblioteczki. Im więcej w nich wystających elementów, trójwymiarowych kształtów, błyszczących materiałów – tym lepiej. Propozycje dla niemowlaków i maluszków muszą ciekawić formą, kształtem, fakturą, grafiką. Pamiętam opowiadanie o hipopotamie, który na każdej stronie narysowany był w ten sam sposób, a jedyną zmianą w zwierzaku była jego faktura (czasem folia, materiał, karbowana tektura itp.) Najmłodsi z najmłodszych uwielbiają eksperymentować: dotykać, ciągnąć, przekładać, przesuwać, trzymać w rączce. Kupując książeczki dla maluchów są to najważniejsze i jedyne kryteria dotyczące wyboru.

Po przejściu etapu książek wykonanych z materiału, kolejnym krokiem jest zakup tekturowych, prostych książeczek. Ponownie pozostawiam opiekunom dowolność w ich wyborze.

b) Dziecko od około 18 – 20 miesiąca życia

Mój ulubiony wiek, ponieważ oznacza początek rozwoju zainteresowań, możliwość skupienia uwagi na dłużej, moment przełomowy w bibliotece dziecięcej. Rodzicom i opiekunom polecam uważną obserwację dzieci i dostrzeżenie odpowiedniego momentu na wprowadzenie książeczek dłuższych, ze szczegółowymi ilustracjami.

2. Zainteresowania dzieci

Punkt teoretycznie oczywisty, w praktyce czasem pomijany. Ogromną radość sprawiłam chłopcu, któremu kupiłam bardzo bogatą w szczegóły książkę, w której był motor 🙂  Dziecko miało 20 miesięcy i obsesję na punkcie motorów. Mały potrafił usłyszeć motor z najdalszej odległości, uwielbiał odwiedziny dwóch wujków (posiadaczy dużych motorów), wszędzie był w stanie wypatrzyć motor (każdy parking był dokładnie sprawdzany). Uwielbiał książkę, którą mu podarowałam. Pozycją nr. 2 na jego liście przebojów była Picturepedia (bardzo szczegółowa encyklopedia z realistycznymi zdjęciami) – czyli moja książka, w której wypatrzył 4 strony z prawdziwymi motorami. Ważne jest więc to, aby w książce dziecko odnalazło coś co kocha. Umiejętnie należy obserwować i szukać.

3. Szczegółowość obrazków

Niemowlaki i maluszki gubią się w ilości detali i szczegółów. Najprostsze formy są idealne dla młodszych dzieci. Należy pamiętać, że im dziecko jest starsze tym więcej dostrzega. Z pewnością stopniowo można kupować maluchom coraz bardziej skomplikowane książeczki, pamiętając, że wiek 18 – 20 miesięcy jest już pewnym momentem „przełomu”.

4. Możliwość identyfikacji

Ogromnie popularne są książki przedstawiające „życie dzieci”. Mam tu na myśli fabułę inspirowaną życiem najmłodszych, tematy takie jak: nowy rowerek, na placu zabaw, u lekarza, w ogrodzie, w kąpieli itd.

Dzieci rozumieją przygody prawdziwych bohaterów. Odnoszą sytuacje do własnego życia. Maluchy od 20 miesięcy są gotowe na opowiadanka tego typu. 

5. Kształt i forma

Proszę unikać ciężkich książek dla dzieci – przynajmniej do 2 roku życia (lub zawsze pomagać przy czytaniu, oglądaniu w przypadku ciężkich książek). Brak możliwości ich podniesienia, wzięcia do ręki demotywuje. Elementami zachęcającymi do czytania opowiadań zawsze jest kształt, elementy dodatkowe takie jak: plastikowe koła na okładce, świecące dodatki, wystające ozdoby, rączka do trzymania, kulki do przesuwania itp. Zabawne jest jednak to, że elementy te zachęcają do ich odkrycia (dotknięcie, rozpracowanie), a nie do opowiadania. Raz dziecko po dokładnym przestudiowaniu Peppy Pig z kołami na okładce porzuciło książkę, ponieważ wewnątrz opowiadanie nie było atrakcyjne.

Przechodząc do konkretnych propozycji, które polecam dla dzieci od lat 2:

1. Kartonowe, proste książeczki (dzieci od 6 miesięcy do 24+)

Polecam tytuły rożnych wydawców takie jak: „poznaję kolory”, „poznaję kształty”, „poznaję zwierzęta”. Zawsze sprawdzają się na początku proste tematy. Zwracam uwagę na niewielki rozmiar książeczek, papier (tektura).

I. Bardzo głodna gąsienica, Wydawnictwo ZAKAMARKI.

II. Gdzie mieszkają te zwierzęta, Wydawnictwo Elżbieta Jarmołkiewicz.

 2. Krótkie dialogi, zabawne sytuacje, proste słowa, codzienność (dzieci od 12 miesięcy). 

III. Seria „Babo”, Wydawnictwo ZAKAMARKI.

IV. Kicia Kocia, Wydawnictwo Media Rodzina.

V. Ela i Olek, Wydawnictwo ZAKAMARKI.

VI. Seria „Zuzia”, Wydawnictwo Media rodzina.

4. Książka dla małych odkrywców (specjalista, który odkrywał w niej motory miał 18 miesięcy)

VII. Picturepedia , DK Publishing.

Książka jest bardzo ciężka! Ma ponad 200 stron, jest zdecydowanie propozycją dla dużo starszych dzieci, ale  praktyka pokazała, że chłopcy uwielbiają w niej realistyczne zdjęcia pociągów, maszyn, zwierząt, pająków, lwa, motorów…

5. Opowiadanka (dzieci od 20 – 24 miesięcy)

VII. Gruffalo, Wydawnictwo Eneduerabe.

VIII. Elmer, Wydawnictwo Papilon.

IX. Pan Kuleczka, Wydawnictwo Media Rodzina.

6. Książeczki do „poczytania” (dzieci od 5 – 6 lat).

X. Martynka, Wydawnictwo Papilon.

7. Dłuższe opowiadania na dobranoc (dzieci od 6 lat). 

XI. Opowiastki o zwierzętach. Wydawnictwo Elżbieta Jarmołkiewicz.

8. Książeczka edukacyjna (od 7 roku życia). 

XII. Atlas Przyrodniczy, Wydawnictwo Aksjomat.

Wszystkie powyższe pozycje pojawiły się we wpisie ponieważ głośno przyznaję, że mam do nich sentyment 🙂 Wiele jest książek wartych wyszczególnienia. Pozwalam dziś sobie na uwzględnienie tylko tych, które uważam za „ulubione”. Zachęcam do ich poszukiwania w bibliotekach lub księgarniach – nie stracicie Państwo czasu, a dzieci z pewnością będą zachwycone 🙂